Fizjoterapia, fizykoterapia, rehabilitacja – czy to jedno i to samo?

Fizjoterapia, fizykoterapia, rehabilitacja – czy to jedno i to samo? Czy mogę mówić zamiennie fizjoterapeuta/fizykoterapeuta/rehabilitant? Czy to jest w ogóle istotne?

W poniższym artykule krótko opiszemy czy są i jakie są różnice między pojęciami: fizjoterapia, fizykoterapia, rehabilitacja. Co się kryje za każdym z tych pojęć oraz przedstawimy kilka przemyśleń z tym związanych. Napiszemy, dlaczego to jest w ogóle istotne.

Tak naprawdę fizjoterapia, fizykoterapia, rehabilitacja to bardzo pokrewne dziedziny i można je wrzucić do jednego worka, w którym panuje pewna hierarchia. Tak jak z popularnym przykładem przedstawianym w podstawówce na matematyce: każdy kwadrat jest prostokątem, ale nie każdy prostokąt jest kwadratem, tak fizjoterapia wchodzi w zakres rehabilitacji, a fizykoterapia w zakres fizjoterapii. Ale sama rehabilitacja jest czymś więcej niż tylko fizjoterapia, a fizjoterapia czymś więcej niż tylko fizykoterapia.

Przedstawimy tu, więc poszczególne pojęcia w odpowiedniej hierarchii.

Rehabilitacja

Jak widać na schemacie rehabilitacja jest tym dużym „workiem”, do którego możemy wrzucić wszystkie dziedziny zajmujące się przywracaniem utraconych funkcji u osób niepełnosprawnych. Jest to cały obszar działań polegających na usprawnianiu funkcji ruchowych, psychicznych czy społecznych. Fizjoterapia jest bardzo ważnym obszarem w tym zbiorze, ale nie jedynym.

Dlatego fizjoterapeutę można nazwać również rehabilitantem, a czy wiedziałeś/aś, że psychologa lub logopedę też możesz nazwać rehabilitantem??

Fizjoterapia

Jest to dziedzina nauki zajmująca się wykorzystaniem środków naturalnych, takich jak energia fizyczna czy chemiczna, do celów leczniczych. Fizjoterapia jest częścią rehabilitacji. W jej zakres wchodzi:

• Kinezyterapia – leczenie ruchem
• Fizykoterapia – leczenie wykorzystujące zjawiska fizyczne
• Masaż – szerokopojęte leczenie dotykiem

Każdy z wyżej wymienionych obszarów jest dość szeroki. Często wykorzystujemy niektóre ich elementy, aby całościowo zadbać o pacjenta. W zależności od celu terapii będziemy również posługiwać się różnymi metodami. Np. dla pacjenta bólowego użyjemy głównie technik z zakresu masażu i fizykoterapii. U sportowca będziemy pracować posługując się głównie odpowiednim treningiem, a u dziecka z niepełnosprawnością będą to ćwiczenia czy masaż. Prawda jest taka, że dobrze by było, aby te dziedziny się przeplatały, ponieważ używając fizykoterapii możemy czasem pomóc sobie w wykonaniu niektórych ćwiczeń. Masaż może nam pomóc przygotować tkankę do aktywności, a fizykoterapia wspomoże działanie kinezyterapii czy terapii dotykiem. Jest to wszystko mocno ze sobą powiązane i oczywiście to, co będziemy wykorzystywać i w jaki sposób, mocno zależy od schorzenia i pacjenta.

My, w pracy z dziećmi a czasem dorosłymi, głównie posługujemy się kinezyterapią. W wielu przypadkach odpowiednie ćwiczenia są najskuteczniejsze, ale wykorzystujemy także pozostałe dziedziny do wspomagania terapii i utrzymania odpowiednich efektów.

W ramach głównych obszarów, jakimi są fizykoterapia, masaż czy kinezyterapia, stosuje się również różne metody pracy. Wynikają one z teorii i schematów, na których opierają się terapeuci. Każdy jednak musi znać podstawowe zasady i obszary fizjoterapii oraz wiedzieć jak dobrać odpowiednią metodę i sposób terapii do pacjenta.

Dodatkowo mamy też w fizjoterapii zaopatrzenie medyczne, które jest bardzo często ogromną pomocą w terapii i usprawnianiu pacjenta. Jest to szeroki i skomplikowany dział coraz bardziej się rozwijający, wykorzystujący także nowoczesne technologie. Wymaga to od fizjoterapeuty ciągłego analizowania tego rynku i śledzenia jakie nowości mogą pomóc w skutecznej pracy z pacjentem.

Fizykoterapia

To rodzaj rehabilitacji, dział fizjoterapii. Niby najniższa w hierarchii dziedzina, a zawiera w sobie również wiele elementów. Jest to mocno wykorzystywany i dobrze przebadany obszar fizjoterapii. Bardzo często używamy fizykoterapii do wspomagania terapii i zmniejszenia objawów danej choroby. W zależności od tego, jakiego rodzaju energii użyjemy, otrzymamy odpowiedni efekt. Fizykoterapia dzieli się ze względu na wykorzystanie poszczególnych zjawisk fizycznych:

• prąd elektryczny
• temperatura
• światło
• magnetyzm
• ultradźwięki
• leczenie uzdrowiskowe
• woda

Jest więc sporo zasobów natury, które możemy odpowiednio przygotować i wykorzystać w celu usprawniania organizmu człowieka.

Dlaczego wkurza nas jak nazywa się nas fizykoterapeutami czy masażystami??

Co ciekawe nie mówi się na fizjoterapeutów kinezyterapeuci, choć najczęściej do swojej pracy wykorzystujemy właśnie leczenie ruchem. Wydaje nam się, że wynika to z tego, że fizjoterapia jest dość młodą dziedziną nauki, która na przestrzeni ostatnich lat przechodziła wiele zmian. Dopiero od 2015 roku mamy swoją ustawę i prawo wykonywania zawodu, to wszystko dopiero się kształtuje. I choć naturalne metody lecznicze, takie jak ruch czy dotyk, były wykorzystywane już w starożytności, to dopiero w roku 1813 Per Henrik Ling założył Instytut Gimnastyki i został jednym z ojców fizjoterapii. Od tamtego czasu wiele rzeczy odkrywano i zmieniano. Przez wiele lat, szczególnie w Polsce, fizjoterapia kojarzyła się głównie z masażem leczniczym czy zabiegami fizykoterapeutycznymi.

Mało mówiło się o samych ćwiczeniach, które są jednak najbardziej wymagającą, szczególnie od pacjenta, dziedziną. W ostatnim czasie to się bardzo zmienia. Zmienia się też wykształcenie fizjoterapeutów. Kiedyś byli tylko technicy fizjoterapii, a teraz mamy magistrów, którzy kończą 5-letnie studia i są dobrze wykształconymi i przygotowanymi do pracy specjalistami. Wymaga to dużego zaangażowania, odpowiednich predyspozycji, cierpliwości, siły, nakładów finansowych i nie tylko.

Nie jesteśmy tylko masażystami czy fizykoterapeutami. Samym masażem czy wykorzystaniem energii fizycznej nie bylibyśmy w stanie skutecznie pomóc pacjentowi. Jesteśmy kimś więcej, bo znamy tajniki funkcjonowania ciała człowieka i potrafimy sprawić, że będzie ono dobrze „działało”. Cały czas podnosimy swoje kwalifikacje i śledzimy co nowego pojawia się w szerokiej dziedzinie rehabilitacji i fizjoterapii. Świetnie motywujemy się wewnętrznie, aby rozwijać i doskonalić swój warsztat, ale potrzebujemy też motywacji zewnętrznej, czyli docenienia i zrozumienia naszej pracy.

Cieszy nas fakt, że w ostatnim czasie zmienia się na plus postrzeganie fizjoterapeutów i świadomość czym tak naprawdę jest fizjoterapia. Ludzie zaczynają nas coraz bardziej doceniać i traktować z szacunkiem. Wpływa to szczególnie korzystnie na komfort pracy specjalisty, którego celem, zadaniem i pragnieniem jest pomoc drugiemu człowiekowi, a przecież pomoc bliźniemu, podniesienie jego komfortu życia, czy wręcz przywrócenie go do sprawności, to najpiękniejszy dar jaki możemy komuś ofiarować. I dlatego, Kochany Czytelniku, prosimy: SZANUJ FIZJOTERAPETĘ SWEGO 🙂